Việc mua bán điều non, cho vai lãi cao và sang nhượng đất là quan hệ về dân sự bình thường trong đời sống của nhân dân. Tuy nhiên các giao dịch này diễn ra với một bên là đồng bào dân tộc thiểu số(DTTS), một bên có biểu hiện lợi dụng thiểu hiểu biết của đồng bào DTTS về pháp luật và thông tin thị trường để dụ dỗ, lừa đảo, ép giá đến khi đồng bào không trả được thì xiết đất, dẫn đến không còn đất sản xuất, làm cho đời sống khó khăn, tiềm ẩn nguy cơ bất ổn về an ninh trật tự vùng đồng bào DTTS của địa phương; hình thức giao dịch là viết giấy tay nên chính quyền cơ sở rất khó phát hiện. Đồng bào DTTS có nhiều hạn chế trong tiếp cận các kênh tín dụng; việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) còn nhiều hạn chế do đất của đồng bào DTTS chủ yếu nằm trên các lâm phần do các lâm trường quản lý; thủ tục tách các diện tích này ra khỏi lâm phần còn gặp nhiều khó khăn, do đó đồng bào DTTS bị hạn chế trong việc thế chấp vay vốn ngân hàng nên khi cần tiền thì thường đi vay lãi suất cao bên ngoài, bán điều non, cầm cố đất, bán đất.

Để khắc phục các mặt hạn chế đó, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng bán điều non, vay tiền lãi cao, bán đất, cầm cố đất, không còn đất trong vùng đồng bào DTTS, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chỉ thị cho các cơ quan hữu quan triển khai nhiều nhiệm vụ, giải pháp mạnh mà trọng tâm là UBND các huyện, thị xã; UBND xã, phường, thị trấn cụ thể như sau:

Tăng cường quản lý các giao dịch mua bán điều non, cho vay tiền không thuộc hệ thống Ngân hàng thương mại, cầm cố đất, bán đất, hoặc không có giấy CNQSDĐ. Khi phát hiện có sự chèn ép đồng bào DTTS về quyền lợi và giá cả trong các giao dịch mua bán điều non, vay tiền, cầm cố, sang nhượng đất thì cần có biện pháp can thiệp kịp thời để xử lý, răn đe, ngăn chặn; nếu gây hậu quả ngiêm trọng thì đề nghị cơ quan có thẩm quyền khởi tố, truy cứu trách nhiệm hình sự.

         Tiến hành kiểm tra và thực hiện thu hồi những trường hợp sang nhượng đất do Nhà nước giao đất theo chính sách hỗ trợ của nhà nước trong 10 năm kể từ ngày có quết định giao đất do vi phạm Điều 40 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai và Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 đã được phát hiện, tổ chức cưỡng chế và giao lại cho những hộ đồng bào DTTS không có đất sản xuất tại địa phương, ưu tiên các hộ tại thôn rồi mới đến xã, huyện. Tiếp tục tổ chức rà soát, khi phát hiện thì tổ chức thu hồi, địa phương nào không thực hiện nghiêm thì Chủ tịch UBND huyện, thị xã đó phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh.

        Chỉ đạo các cơ quan chức năng tổ chức rà soát, phân loại, xác định các đối tượng môi giới cho vay nặng lại, mua điều non, xiết đất sản xuất của đồng bào DTTS và có biện pháp nghiệp vụ để răn đe, ngăn chặn, kiểm soát, hạn chế gây thiệt hại cho đồng bào DTTS của địa phương.

        Rà soát các diện tích của đồng bào DTTS chưa được cấp giấy CNQSDĐ, nhất là những diện tích đã sản xuất ổn định trên các lâm phần, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để giao về địa phương cấp giấy CNQSDĐ theo Quyết định 198/2007/QĐ-TTg ngày 31/12/2007 của Thủ tướng Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định 134/2004/QĐ-TTg ngày 20/07/2004 của Thủ tướng Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ sản xuất, đất ở, nhà ở và nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS nghèo, đời sống khó khăn.

         Khi chứng thực các giao dịch sang nhượng đất, UBND cấp xã phải xác minh nguồn gốc đất, nếu là đất giao cho đồng bào DTTS theo các chính sách của Nhà nước thì không chứng thực theo quy định trong vong 10 năm kể từ ngày có quyết định giao đất; không được chuyển nhượng, tặng, cho quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 40, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai.

           Chỉ đạo chi nhánh Ngân hàng Chính sách cung cấp, triển khai thực hiện tốt các chính sách vay vốn với đồng báo DTTS.

          Tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức pháp luật về đất đai, Luật Dân sự, Luật Hình sự, tác hại của việc mua bán điều non, cầm cố đất, bán đất, cho vay nặng lại trong vùng đồng bào DTTS; kịp thời thông báo rộng rãi cho người dân cảnh giác về phương thức, thủ đoạn của một số đối tượng, lợi dụng hoàn cảnh khó khăn, thiếu hiểu biết của họ để trục lợi bất chính như cho vay nặng lãi, dụ dỗ cầm cố đất, bán đất. Tuyên truyền phổ biến pháp luật liên quan đến tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và tội cho vay nặng lãi trong Bộ luật Hình sự, Bộ luật Dân sự về lãi suất cho vay. Vận động người dân tố giác các đối tượng cho vay nặng lãi, nhận cầm cố, mua đất có tính chất chèn ép, gây thiệt hại cho đồng bào DTTS. Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, hướng đồng bào DTTS áp dụng khoa học kỹ thuật tiến bộ vào sản xuất và đời sống; hướng dẫn cách sử dụng nguồn vốn, cách chi tiêu khoa học. Đồng thời chính quyền địa phương thường xuyên nắm bắt tình hình đời sống nhân dân, có biện pháp hỗ trợ kịp thời khi ốm đau, hạn chế tình trạng túng quẩn phải đi vay nặng lãi, cầm cố đất, bán đất, bán điều non.

                                                                                                                                                                                                                                  Người viết: CV